پژوهش مدرسه

استاد ارائه کننده در ابتدا اشاره کردند به اهمیت صله رحم و استناد کردند به آیه ۱ سوره نسا آنجایی که خداوند متعال می فرماید :   

يا أَيُّهَا النَّاسُ اتَّقُوا رَبَّکُمُ الَّذي خَلَقَکُمْ مِنْ نَفْسٍ واحِدَةٍ وَ خَلَقَ مِنْها زَوْجَها وَ بَثَّ مِنْهُما رِجالاً کَثيراً وَ نِساءً وَ اتَّقُوا اللَّهَ الَّذي تَسائَلُونَ بِهِ وَ الْأَرْحامَ إِنَّ اللَّهَ کانَ عَلَيْکُمْ رَقيباً

با تدبر در آیه فوق درمی‌یابیم که خداوند ارحام را بعد از خودش ذکر فرموده است و نیز در ۲۳ آیه از قرآن کریم به مسئله صله رحم اشاره شده است و در سه مورد از این 23 آیه تارکین  صله رحم مشمول لعن و نفرین خدا واقع شده‌اند جدایی از آیات قرآن کریم، روایات زیادی نیز در این باره بیان شده است از جمله آنجا که پیامبر اکرم (صلّ الله علیه و آله و سلم) می فرمایند: “بهترین کارهای خیر درسه مورد هست: صدقه پنهانی، نیکی به پدر و مادر و دیگری صله رحم “. علی رغم توصیه های قرآنی و روایی متاسفانه از سال قبل به دلیل شروع ویروس کرونا و جهت جلوگیری از فراگیری همگانی و شروع آن به جهت توصیه های پزشکی ، توصیه بر ماندن در خانه و پرهیز از رفتارهای خانوادگی شده است که یکی از تبعاتش موجبات قطع رحم را در واقع دامن زده است در حالیکه صله رحم فقط منحصر در دید و بازدید حضوری و آن هم در اعیادف خصوصاً ؛ عید نوروز نیست و این در جایی است که با پیشرفت علم و تکنولوژی و بدون صرف هزینه های ایاب و ذهاب و پذیرایی ، ما می توانیم صله رحم را به جای آوریم چرا که فلسفه صله رحم این است که انسان موجودی است اجتماعی و به ناچار جهت برطرف کردن نیازهای مادی و غیرمادی اش خصوصاً؛ روحی و روانی باید با دیگران ارتباط برقرار کند . استاد در پایان بیان کردند که شرایط پیش آمده نباید بهانه شود برای ترک صله رحم بلکه شرایط سخت  اقتضا می‌کند صله رحم به نحو احسن با شرط رعایت نکات بهداشتی و رعایت فاصله اجتماعی باید به جای آورده شود.

گروه موافق بر این عقیده هستند: با توجه به این­که صله رحم یعنی ارتباط با ارحام جهت تامین نیازهای مادی و غیرمادی آنها  و خود، پس لازم است که تحت هیچ شرایطی نباید صله رحم ترک شود و در واقع هیچ بهانه‌ای پذیرفته نیست؛ از آن جهت که امروزه علم پیشرفت کرده و می توانیم از طریق فضای مجازی ، جویای احوال همدیگه شویم و لازم نیست با حضور فیزیکی صله رحم کرد بلکه باید شرایط کرونایی را که اهم است لحاظ کرد.

استاد منتقد در باب انتقاد به فرمایشات استاد ارائه کننده بیان کردند: که ایشان کلی‌گویی کرده و به طور کلی به صله رحم اشاره کردند که در هر صورتی باید به جای آورده شود در حالی که ارحام باید رتبه‌بندی شوند مثلاً در این میان والدین بیش از همه نیازمند دیدار هستند تا هم از این طریق مشکلات روزمره آنها جهت تأمین مایحتاج شان تامین شود و هم خلاء مشکلات روحی و روانی آنها تامین شود و نباید صله رحم فقط در ارتباط تصویری و مجازی خلاصه شود و در مرتبه و رتبه بعدی کسانی که عزیزان خودش را از دست دادند و نیازمند همدردی ماه هستند که ما می‌توانیم با تماس مجازی با آنها خودمان را در غم آنها صحیح بدانیم و پشتوانه مالی محکمی برای آنها باشیم. درست است که صله رحم در دید و بازدید خلاصه می‌شود اما بسته به شرایط حاضر شده برای ارحام ، نوع رحم و ارتباط با آن­ها فرق می‌کند و کافی هست با سنجش شرایط ة صله رحم را باید انجام دهیم و نباید هیچ وقت ترک شود.

گروه مخالف بر این باور هستند که با توجه به اهمیت صله رحم و توصیه‌های مؤکد آیات و روایات ، قطع رحم تحت هیچ شرایطی جایز نیست و با بررسی درجه ارحام و بسته به نیاز و مشکلاتشان تا حد امکان صله رحم باید به صورت حضوری منتها با رعایت شرایط و رعایت پروتکل های بهداشتی صله رحم را انجام دهیم.

استاد داور: استاد در پایان ضمن جمع بندی مطالب ارائه شده بیان داشتند: لازم است ما تعریف صحیحی از صله رحم در ایام کرونا داشته باشیم ، تمام جوانب را بسنجیم و اهم و مهم کنیم و جانب احتیاط را لحاظ کنیم. و تا جایی که مقدور باشید، نباید صلح رحم قطع شود، از آن جهت که کارکرد اصلی صله رحم در جهان معاصر، تربیت نسل جوان و تأمین سلامت روانی افراد است . و بایستی فلسفه و ماهیت صله رحم برای همگان روشن شود؛ چرا که اگر ما در این زمینه، که آیا در ایام کرونا صله رحم هست و یا ترک شود؟ دچار دوگانگی شده ایم، به این جهت هست که هنوز ماهیت و فلسفه­ی صله رحم، به خوبی تبیین نشده است. پس صله رحم یک اصطلاح عرفی است که گاهی در تأمین معاش هست، گاهی جویا شدن از احوال ارحام و… بنابراین با تغییر شرایط و نابسمانی اوضاع مثل ایام کرونا، نباید دلیلی بر ترک صله رحم و فوت شدن این وظایف شود، بلکه بایستی با مدیریت شرایط، با به جا آوردن صله رحم، مشکلات و نیازمندی های مادی و غیر مادی ارحام، تأمین شود.